CMS Review: Concrete5

Joomla, Wordpress en Drupal zijn nog altijd de meest populaire CMS systemen, maar de open source CMS markt houdt zeker niet op bij deze grote drie. Een van de meer serieuze alternatieven is Concrete5, dat bekend staat vanwege haar intuïtieve 'drag-n-drop' interface, maar ook vanwege de sterke marketingmachine achter het bedrijf.

In dit artikel ga ik na of Concrete5 het in zich heeft om de concurrentie aan te gaan met Joomla, Wordpress of Drupal, of dat het slechts bij een goed verkooppraatje blijft.

Disclaimer: wat volgt is een vluchtige, subjectieve verkenning, die sterk gekleurd is door mijn ervaring (en tevredenheid) met andere CMS systemen.

Het verkooppraatje

Concrete5 bestaat sinds 2003 en stelt tegemoet te komen aan de wensen van zowel redacteurs als ontwikkelaars en designers. Achter de geroemde interface zit volgens de makers een goed uitgedachte architectuur, die moderne technieken als Zend en Jquery optimaal benut. Het is dus niet alleen een mooi plaatje zonder inhoud, of zoals oprichter Franz Maruna het zegt:

“In general you'll find we take an "onion skin" approach to features in concrete5. We try to make things look simple at a glance, but there's a fair amount of power under the hood if you dig.” (...) “We've built sites with millions of pages in them, and we've seen companies build extranets that replace sharepoint and power the whole company.”

In theorie pakt Concrete5 dus het beste van wat Wordpress en Drupal te bieden hebben en komen zij zo tot een stukje software dat zowel gebruikersvriendelijk als krachtig is. Dat klinkt alvast goed.

Open source? Niet helemaal

Concrete5 is een interessante mix tussen open source en closed source. Het systeem zelf is geheel open source, maar voor veel uitbreidingen en thema’s moet een bedrag worden betaald, variërend van €15 tot €120 per website (met uitschieters van rond de €200 of zelfs €1700 euro). Daar staat tegenover dat de makers van betaalde plugins verplicht zijn zich te houden aan de afspraak om binnen 48 uur support te bieden aan gebruikers.

Critici vinden het not-done dat zelfs voor kleine add-ons betaalt moet worden, het past volgens hun niet bij open-source. Voorstanders stellen daarentegen dat dit de support ten goede komt en de software goed onderhouden wordt. Daarbij betaal je voor de meeste add-ons niet de hoofdprijs. Tot nog toe pakt dit redelijk uit en blijkt de financiële tegenprestatie een stimulans voor ontwikkelaars om Concrete 5 te verbeteren, maar dat dit geen garantie is blijkt uit het feit dat met de laatste nieuwe versie toch niet alle betaalde add-ons vernieuwd waren. Blijkbaar verdienen niet alle ontwikkelaars genoeg geld om de nodige tijd in hun plugins te stoppen.

Sterke groei

Het bedrijf Water & Stone brengt jaarlijks een rapport uit waarin het marktaandeel van de top CMS systemen wordt vergeleken. Vorig jaar bleek uit dit rapport dat Concrete5 in 2011 relatief gezien de meeste groei heeft doorgemaakt van alle CMS systemen:

“Though Concrete5 still lags behind theBig3 in terms of total market share, no other system we looked at came close to showing the growth seen by Concrete5. The fact that the system also performed well in the 2010 Report leads us to the conclusion that Concrete5 is a contender, and bears close watch.”

In het verslag wordt o.a. gekeken naar het aantal websites dat Concrete5 heeft geïnstalleerd en de groei van third party ontwikkelaars. Daarnaast wordt o.a. ook gekeken naar reputatie, merkwaarde en het aantal zoekopdrachten via Google. Op al deze gebieden scoort het CMS systeem goed.

Eerste indruk: what you see is what you get

Wil je Concrete5 direct zelf uitproberen? Ga dan net als ik heb gedaan naar de officiële website om een demo uit te proberen. Een e-mailadres opgeven is voldoende.

Het eerste wat opvalt is de veelbesproken interface, die is inderdaad erg intuïtief en doet denken aan Google Sites. Dit komt omdat je blokken of pagina teksten allemaal direct kunt aanpassen vanaf de voorkant van de website, zonder eerst je weg te moeten vinden in een administratie menu. Wanneer je iets gaat aanpassen word je niet overspoeld met allerlei opties. Zeker wanneer je weinig ervaring hebt met CMS systemen is dat erg prettig.

Wat ook opvalt is dat overal versie controle binnen handbereik is,waardoor je elke aanpassing gemakkelijk kunt terugdraaien. Een inline editor is uiteraard standaard aanwezig. Ik durf te zeggen dat Concrete5 op het gebied van gebruikersvriendelijkheid zelfs Wordpress achter zich laat.

Zo out-of-the box zie ik voldoende opties om een simpel blog met bijvoorbeeld een poll of bedrijfswebsite binnen 10 minuten bij elkaar te klikken. Wil je meer, dan zul je al snel add-ons moeten installeren. Daar zijn er nog niet zoveel van als voor andere CMS systemen, maar in de meeste gangbare behoeftes is voorzien. Dit is ook wat Concrete5 beoogt; liever één goede module dan tien van redelijke kwaliteit.

Net als in Drupal en Wordpress kun je vanuit de administratie de basisfuncties van het thema aanpassen. De bestanden zelf zijn logisch opgebouwd en het schijnt dat je HTML pagina’s met een paar lijnen code gemakkelijk Concrete5-klaar kunt maken. Toch valt me op dat de thema’s in de marketplace (nog) niet heel indrukwekkend zijn.

Hoe zit het met de community?

Een open source CMS kan tot bloei komen bij de gratie van haar gebruikers. De cultuur rondom een product is net zo belangrijk als het product zelf. De wisselwerking tussen die twee factoren, product en gebruiker, markeert de toekomst van Concrete5. Na een oppervlakkige verkenning krijg ik op het forum van Concrete5 de indruk dat de intuïtieve interface en het closed source systeem de kwalitatieve groei van de community voor een deel wel eens in de weg zouden kunnen zitten.

Aanleiding hiervoor is volgens mij de relatief grote afstand tussen ontwikkelaar en gebruiker, waarbij laatstgenoemde over relatief weinig technische kennis beschikt en zich meer opstelt als klant in plaats van iemand die de verantwoordelijkheid deels op zich neemt om van Concrete5 iets moois te maken. Wat mist is een sfeer van gedeelde verantwoordelijkheid en kennis uitwisseling, die ik veel meer terug zie rondom Wordpress en vooral ook binnen de Drupal community.

Op de hoogte blijven? Schrijf je dan in voor onze nieuwsbrief

Slot

Net als Drupal onterecht het imago heeft niet gebruikersvriendelijk te zijn, zo heeft Concrete5 onterecht het imago alleen maar gebruikersvriendelijk te zijn. Ontwikkelaars en themers die ervaring hebben met andere CMS systemen nemen het Concrete5 zeker serieus en sommigen willen niets anders meer. Het businessmodel van Concrete5 is een interessant antwoord op slecht onderhouden plugins die open source projecten soms kunnen plagen. Helaas blijkt ook dit model niet altijd te kunnen voorkomen dat een ontwikkelaar zijn add-on niet bijwerkt.

Persoonlijk blijf ik huiverig om met Concrete5 aan de slag te gaan. De matige performance is voorlopig een deal-breaker, maar zeker ook het feit dat de community op mij geen uitgebalanceerde indruk maakt. De vraag is dan ook of de huidige demografie van gebruikers een vruchtbare basis biedt voor verdere groei.

Wat groei betreft ben ik dan ook erg benieuwd hoe Concrete5 het ervan af brengt als het gaat om complexere Enterprise projecten. Hoewel het systeem zichzelf profileert als een grote jongen, moet het zich op dit vlak nog bewijzen ten opzichte van Joomla, Drupal en Wordpress. Als ze blijven leren van de fouten van eerder genoemde systemen en niet teveel nieuwe fouten maken, hebben ze een kans. De ambitie is er zeker, maar over de potentie twijfel ik.

Vooralsnog zal ik Concrete5 wellicht in gaan zetten voor kleine projecten, waarin de hierboven genoemde bezwaren geen rol spelen en waarin de uiteindelijke gebruiker veel zelf wil doen, ondanks dat hij zeer weinig ervaring met interfaces heeft. Dan kan het wel eens een ideaal alternatief blijken voor Wordpress, dat met de tijd toch wat te ingewikkeld is geworden voor de complete leek. Ik sluit niet uit dat ik op die manier ook de andere lagen van de Concrete5 'onion' nog mag ontdekken.